هدف‌گذاری رئالیستیِ تحقیقات اجتماعی با ملاحظه ارزش‌های اسلامی و زمینه‌های اجتماعی

نویسندگان

  • مهدی عاشوری دانشجوی دکتری فلسفه علم مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران
چکیده مقاله:

از بایسته‌های دفاع از «ایده علوم اجتماعی اسلامی» ارائه الگو و مدل برای تحقیقات اجتماعی است. اما این امر همراه با دشواری‌هایی است؛ از یک‌سو با وجود سابقه بحث از علم دینی در میان متفکران اسلامی و مسیحی، برخی از راهکارها و رویکرد‌های دفاع از ایده علوم انسانیِ اسلامی، نسبی‌گرایانه است و از سوی دیگر هدف‌گذاری واقع‌گرایانه در تحقیقات اجتماعی از بایسته‌های الگوپردازی در علوم اجتماعی اسلامی است. اهداف تحقیقات اجتماعی در سه دسته قرار می‌گیرد: 1. علت‌کاوی و تبیین؛ 2. معناکاوی و تفسیر و 3. ارزش‌کاوی و نقد. در این مقاله به این مسئله می‌پردازیم که آیا می‌توان الگویی واقع‌گرایانه برای تحقیقات اجتماعی ناظر به تبیین، تفسیر و نقادی ارائه کرد؟ یا آنکه در برخی از این حوزه‌ها نمی‌توان اهدافی واقع‌گرایانه داشت؟ پاسخ به این پرسش منوط به اختیار نظر و استراتژی در باب مفاد «رئالیسم معرفتی» و رابطه آن با «تعهد رئالیسمی در علم» است. این مقاله چون خود را موظف می‌داند در چهارچوب فلسفه اسلامی به امکان الگوی رئالیستی در علوم اجتماعی پاسخ دهد، به نسبت‌سنجی رئالیست علمی با واقع‌گراییِ مدنظر فلسفه اسلامی می‌پردازد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

هدف گذاری رئالیستیِ تحقیقات اجتماعی با ملاحظه ارزش های اسلامی و زمینه های اجتماعی

از بایسته های دفاع از «ایده علوم اجتماعی اسلامی» ارائه الگو و مدل برای تحقیقات اجتماعی است. اما این امر همراه با دشواری هایی است؛ از یک سو با وجود سابقه بحث از علم دینی در میان متفکران اسلامی و مسیحی، برخی از راهکارها و رویکرد های دفاع از ایده علوم انسانیِ اسلامی، نسبی گرایانه است و از سوی دیگر هدف گذاری واقع گرایانه در تحقیقات اجتماعی از بایسته های الگوپردازی در علوم اجتماعی اسلامی است. اهداف ت...

متن کامل

زمینههای اجتماعی و جریانشناسی مشروعیتیابی نادر

سقوط اصفهان در سال 1135 ﻫ . ق/1722م زمینه‌ساز پایان عمر سیاسی صفویان شد. در این شرایط، افراد مختلفی تلاش کردند با فراهم نمودن زمینه‌های اجتماعی لازم، قدرت را به دست گیرند. این عده تلاش می‌کردند  ضمن بهره‎برداری از مشروعیت صفویه برای خود، مقبولیت صفویان را در جامعه از بین ببرند. در این میان، نادر با تلاش‌های نظامی و سیاسی خویش، موفقیت بیشتری برای آماده‌سازی زمینه‌های اجتماعی مشروعیت­یابی خود به ...

متن کامل

زمینههای اجتماعی و جریانشناسی مشروعیتیابی نادر

سقوط اصفهان در سال 1135 ﻫ . ق/1722م زمینه ساز پایان عمر سیاسی صفویان شد. در این شرایط، افراد مختلفی تلاش کردند با فراهم نمودن زمینه های اجتماعی لازم، قدرت را به دست گیرند. این عده تلاش می کردند  ضمن بهره‎برداری از مشروعیت صفویه برای خود، مقبولیت صفویان را در جامعه از بین ببرند. در این میان، نادر با تلاش های نظامی و سیاسی خویش، موفقیت بیشتری برای آماده سازی زمینه های اجتماعی مشروعیت­یابی خود به ...

متن کامل

رابطۀ سرمایۀ اجتماعی با ارزشهای معطوف به توسعۀ زنان

Intorduction: The aim of this study is to analyze the relation between social capital and those values which sociologists prescribe for the development of societies. Considering the fact that values have their roots in social macro structure, and regarding the appearance of women public sphere, the main research question is that, do woman's modern values differ across diverse social capita...

متن کامل

رابطۀ سرمایۀ اجتماعی با ارزشهای معطوف به توسعۀ زنان

Intorduction: The aim of this study is to analyze the relation between social capital and those values which sociologists prescribe for the development of societies. Considering the fact that values have their roots in social macro structure, and regarding the appearance of women public sphere, the main research question is that, do woman's modern values differ across diverse social capita...

متن کامل

فراتحلیل مطالعات و تحقیقات سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی

زمینه و هدف: تحقیقات فراوانی دربارۀ رابطه سرمایه اجتماعی و احساس امنیت اجتماعی در بین گروه‌های مختلف و براساس روش‌های متفاوت انجام شده است؛ از این‌رو، هدف از پژوهش‌ حاضر، به‌‌کارگیری روش فراتحلیل به منظور تحلیل و ترکیب نتایج مطالعات صورت ‌گرفته پیرامون ارتباط میان سرمایه ‌اجتماعی و احساس‌ امنیت اجتماعی است. روش‌شناسی: به منظور انجام فراتحلیل حاضر، 29 پژوهش مرت...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 8  شماره 32

صفحات  49- 65

تاریخ انتشار 2016-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023